Woonvormen

P2: Week 7 - Woensdag 19 december 2018

1. Zoek op google Scholar het artikel: Hoe ouderen steeds diverser wonen van Peter de Lange & Yvonne Witter en maak een samenvatting van minimum een 1/2 A4-tje. (portfolio)

In het artikel van Peter de Lange & Yvonne Witter wordt er ingegaan op hoe ouderen steeds divers gaan wonen. Op dit moment woont 95% van de Nederlandse ouderen geheel zelfstandig. Van al deze mensen krijgt ongeveer 350.000 ondersteuning bij het wonen van thuiszorg. De behoeften aan verzorgd wonen en seniorencomplexen wordt minder. Op korte termijn zal het verzorgingshuis niet meer bestaan. Dat heeft tot gevolg dat mensen die geen toegang krijgen tot een intramurale huisvestingsvorm langere tijd zelfstandig blijven wonen. Dit houdt in dat er een groeiende vraag zal zijn naar aangepaste woningen. Wat tot gevolg zal hebben dat hulp en begeleiding aan huis zal toenemen. In de toekomst zullen ouderen langer zelfstandig blijven wonen. Dit artikel gaat in op de toekomstige vraag van ouderen over wonen.

Er treed binnen Nederland een dubbele vergrijzing op. Waar Nederland nu nog ongeveer 1.9 miljoen vijfenzestigplussers telt, wordt verwacht dat dit in 2040 op 4 miljoen zit. Net als nu zullen de meeste senioren gewoon thuis blijven wonen. De groep die in een intramurale woonvoorziening leeft wordt steeds kleiner. Hierdoor zal het verzorgingshuis in de toekomst verdwijnen. Hierdoor zullen nog meer mensen met zorgvraag langer thuis moeten wonen. Hierdoor stijgt de vraag naar huiszorg en de vraag naar aangepaste woningen. 

Uit onderzoek blijkt dat 85% van de ouderen niet wil verhuizen. Verder blijkt dat de woonwensen ook veel gedifferentieerder zijn dan vroeger. Men moet zich realiseren dat er over toekomst moet worden nagedacht. Er moet zorg beschikbaar zijn maar ook voorzieningen in de buurt zoals winkels en openbaar vervoer. Het TNO laat in een onderzoek zien dat mensen nog maar weinig anticiperen op het ouderen worden op het gebied van wonen. TNO adviseert woningcorporaties dit te stimuleren en men beter te informeren of gezamenlijk aanpassingen aan te brengen. Ook moet men rekening houden met de kans op sociale isolatie bij het sluiten van verzorgingshuizen. Dit is een kwetsbare groep die meer nodig heeft dan alleen fysieke zorg. 

Er zijn grote stappen gemaakt op het gebied van woonvormen nu de verzorgingshuizen sluiten. Zo zijn er verschillende vormen van beschermd wonen. Maar ook nieuwe concepten zoals kangoeroe wonen. Vaak is dit een groot huis met een kleinere woning eraan waardoor de familie dichterbij hun zorgdragende moeder woont. Men kan ook gemeenschappelijk gaan wonen, hierbij heeft men eigen faciliteiten maar deelt men bijvoorbeeld een ontmoetingsruimte waar men met elkaar kan afspreken.

Verder is het belangrijk dat er maatwerk is vereist. Dit kan alleen als het lokaal geregeld wordt. Gemeente zijn al verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen. Maar tegenwoordig ook zorg voor langdurig zieken ouderen. Verder blijven burgerinitiatieven belangrijk, zodat we elkaar kunnen helpen.

(De Lange & Witter, 2014).

2. Zoek een artikel waar het verband tussen de demografische evolutie en de behoefte aan woonvormen wordt besproken. Zoek ook hoe de evolutie is van het aantal alleenstaanden in onze maatschappij en reflecteer hoe een beleid hier op zou moeten anticiperen voor wat betreft woningbouw (portfolio).

De titel van het artikel is: Ouder worden in de westhoek. Op zoek naar toekomstgerichte modellen voor wonen en zorg in de Westhoek. Dit artikel gaat over de toenemende aandacht over het wonen van ouderen door de demografische evolutie.

In Nederland was in 2017 21,6% van de bevolking alleenstaand. In 1947 was dit maar 4,7%. Het percentage alleenstaande is dus de afgelopen tijd flink toegenomen. Deze verandering is te wijten aan de verandering in normen en waarden na de tweede wereldoorlog. Men wil graag zelfstandig zijn wat kan resulteren in een sociaal isolement. Ook hebben de jongeren van tegenwoordig hun prioriteiten vaak bij het opdoen van ervaring en entree op arbeidsmarkt voordat zij een keuze maken voor een relatie.

Er moet meer gefocust worden op het samen alleen wonen. Hierbij wonen mensen zelfstandig maar zijn er wel ruimtes waar men aan activiteiten kan deelnemen. Het is een gemeenschappelijke woonkamer waar men makkelijker contact kan maken met anderen. Hierdoor raken mensen uit een sociaal isolement. Verder zal er meer promotie moeten zijn omtrent deze woonvormen. Vaak is er te weinig bekend en denken mensen dat ze het allemaal alleen kunnen doen.

(Van Damme & Winters, z.d.).

3. Beantwoord de volgende vragen over de daarna opgesomde woonvormen (portfolio):

1. Wat is het?
2. Wie zijn de doelgroep?
3. Wat zijn de voordelen?
4. Wat zijn de nadelen?
5. Zoek een kort filmpje dat toelichting geeft over die woonvorm. (Link in portfolio).

1. KANGOEROEWONEN
Een kangoeroewoning is één huis waar meerdere gezinnen wonen. Men deelt de voordeur maar hebben beide eigen leefruimtes. Het heeft verschillende doelgroepen. Het hoofddoel is dat de een zorgt voor de ander. Dit kan zijn opa en oma die bij hun kind in komen wonen om voor de kleinkinderen te zorgen. Maar ook kinderen die bij hun ouders gaan wonen om daar zorg aan te verlenen (Hakker, 2018). Het grootste voordeel van kangoeroe wonen is dat de zorgverlener dicht bij de zorgvrager is, maar ook zijn eigen huis heeft. Hierdoor kan je thuis zijn maar toch dichtbij de hulpvrager als het nodig is. Het kangoeroe wonen heeft ook nadelen. Je zit altijd aan elkaar vast. Als een van de bewoners overlijdt moet je zelf ook verhuizen, of je moet de mantelzorg van een nieuwe bewoner op je nemen. Verder ben je ook fiscale partners, wat veel nadelen met zich mee brengt (Fello, 2017). 

2. GROEPSWONEN
Een groepswoning is een woning waar generatiegenoten bij elkaar in een groep wonen. Hierdoor krijgen ze meer aanspraak en kunnen ze voor elkaar zorgen. Hierbij delen ze gemeenschappelijke ruimtes. In eerste instantie was de doelgroep 50-plussers, maar tegenwoordig zijn er woongroepen voor 75-plussers en voor 30-plussers. Een voordeel van groepswonen is dat er altijd mensen in de buurt zijn. Ook al heb je misschien geen zorg nodig dan kan je toch gebruik maken van het gezelschap van anderen. Een nadeel van groepswonen is dat je met veel mensen samen moet kunnen wonen, soms zijn er meer dan 30 appartementen wat voor conflicten kan zorgen. Je bent beperkt in je vrijheid, omdat je deelt met anderen (Centrum Groepswonen, z.d.).

3. WOONZORGZONE
Een woonzorgzone beslaat een gebied van ongeveer 5.000 tot 15.000 inwoners. Naast voldoende aangepaste of levensloopbestendige woningen kenmerkt een woonzorgzone zich door een verhoogd voorzieningenniveau van ondersteunings-, welzijns- en zorgdiensten. De doelgroep voor een woonzorgzone is iedereen die niet meer volledig zelfstandig kan wonen en dus een aangepast huis met mogelijkheid tot zorg. Een groot voordeel is dat men langer zelfstandig kan blijven wonen en toch voorbereid is op de toekomst. Een nadeel kan zijn dat er weinig sociale controle is, omdat mensen zelfstandig wonen. Hierdoor kunnen mensen die snel achteruitgaan niet meer in hun huidige woning blijven wonen (In Voor Zorg, 2011).

4. MANTELZORGWONING
Een mantelzorgwoning is de oplossing voor mensen die graag in een vertrouwde omgeving willen wonen maar ook mantelzorg behoeven. Dit is een aangepaste woning die in de tuin wordt geplaatst. De doelgroep is voornamelijk ouderen die hulp krijgen van familie of vrienden. Deze hulp wordt steeds zwaarder en het wordt voor beide partijen fijner om dicht bij elkaar te wonen. Een voordeel van een mantelzorgwoning is dat de woning snel geplaatst kan worden. Ook kan de woning weer snel worden weggehaald als een persoon komt te overlijden. Een nadeel van een mantelzorgwoning is dat de belasting van de mantelzorger verhoogd wordt doordat de hulpbehoevende dichtbij woont (Mantelzorgwoningen, z.d.).

5. LEVENSBESTENDIG WONEN
In een levensloopbestendige woning zijn voorzieningen aangebracht die het mogelijk maken deze te gebruiken, ook als u in de toekomst minder goed ter been bent of om een andere reden de veiligheid of toegankelijkheid een belangrijkere rol gaan spelen. Deze woning is niet specifiek voor een doelgroep. Het kan gebruikt worden door jonge mensen die alvast vooruitdenken. Maar ook 60-plussers die verhuizen naar een levens bestendig huis. Het voordeel is dat men langer in hun vertrouwde omgeving kan blijven wonen. Een nadeel is dat er weinig sociale controle is en als er een grote zorgvraag is men nog steeds niet kan blijven wonen (Thuiscomfort, 2017). 

6. DOMOTICA WONING
Bij een domotica woning gaat het om de integratie van technologie. Hierdoor wordt de kwaliteit van leven en wonen beter. Het gaat hierbij niet alleen om de bediening van technologie binnen de woning maar ook de kans om van buitenaf het huis te bedienen. Domotica is voor alle doelgroepen beschikbaar. Het grootste voordeel van een domotica woning is het comfort dat het biedt. Een nadeel is dat het voor de ouderen van nu vaak nog als ingewikkeld wordt gezien en uiteindelijk geen gebruik maken van de domotica (Alforte, z.d.).

7. SERVICEFLAT
Een serviceflat is een gebouw waarin meerdere zelfstandige woningen zijn gevestigd. Verder zijn er binnen de flats verschillende voorzieningen en diensten waar men gebruik van kan maken. Serviceflats zijn gericht op mensen met een kleine hulpvraag of toekomstgericht een woning kiezen. Een groot voordeel van een serviceflat is dat deze gericht zijn op levenslang wonen. U hoeft dus niet meer te verhuizen (Serviceresidentie Parkhof, z.d.). 

8. AANLEUNWONING
Aanleunwoningen zijn woningen die in de nabijheid van een verzorgingshuis worden gebouwd. Deze zijn bedoeld voor mensen die redelijk zelfstandig zijn en geen grote zorgvraag nodig hebben. Een voordeel is dat mensen dichtbij het verzorgingscentrum wonen en gebruik kunnen maken van de diensten, zoals de zorg die dichtbij is en de bereikbaarheid van de zorg door middel van een alarmknop. Een nadeel is dat mensen die te vitaal zijn niet in aanmerking komen voor een aanleunwoning. Hierdoor zijn het toch mensen met een bepaalde zorgvraag die in de woningen komen wonen (Wikipedia, 2018). 

9. ZORGHOTEL
Een zorghotel is een tijdelijke verblijfplaats waar 24 uur per dag verzorging is. Het zorghotel is voor mensen die na een operatie geen mogelijkheid hebben om thuis rustig te revalideren. Ook biedt het zorghotel een mogelijkheid om de mantelzorgers te ontlasten. Een groot voordeel is om tot rust te komen en te herstellen in een rustige en veilige omgeving. Een nadeel is dat men afhankelijk is van de zorgverzekering. Als de zorgverzekering het niet dekt kan het heel duur zijn (Zorghotels Nederland, z.d.).

10. GENORMALISEERD WONEN
Genormaliseerd wonen is een kleinschalige woonvoorziening voor psychogeriatrische ouderen. Hierbij is een combinatie van wonen, zorg, verzorging en 24-uurs zorg. Het voordeel hiervan is dat er niet meer zorg is dan nodig. Ook geeft de gezamenlijke huishouding structuur. Verder wordt eenzaamheid voorkomen. Het nadeel is dat als het slechter gaat met een patiënt deze hier niet meer kan blijven wonen (De Wingerd, z.d.).

11. KLEINSCHALIG WONEN
Kleinschalig wonen is een woonvorm voor mensen met dementie. Hierbij lijkt de woning zo veel mogelijk op thuis. Bewoners wonen in kleine groepen in de woonvoorziening. Samen vormen zij een eigen huishouden. Een voordeel is dat de er veel vertrouwde gezichten zijn voor bewoners. Zowel van medewerkers als andere bewoners (Stichting Alzheimer Nederland, z.d.).

12. MODERNE HOFJES
Bij moderne hofjes wonen zowel jongeren als hulpbehoevende senioren. Deze maken samen gebruik van aantrekkelijke gemeenschappelijke ruimtes. De doelgroep die hier komt wonen is dan ook erg divers. Een groot voordeel is dat men gebruik kan maken van elkaars kennis en vaardigheden. Toch woon je nog zelfstandig, maar doordat je betrokken bent bij een gemeenschap voel je je niet alleen. Een nadeel is dat als de zorg te zwaar wordt men alsnog moet verhuizen (De Jonge, 2018).

13. THE VILLAGES
The Villages is een plek waar pensionado's bij elkaar wonen en genieten van het leven. Het is een plek in Florida waar geen kinderen of jongeren te vinden zijn, wel 110.000 bejaarden. Het is een plek die volledig is aangepast op ouderen. Een groot voordeel is dat mensen hier, omdat ze zo gelukkig zijn, ook langer leven. Een nadeel is dat men het negatieve negeert. De lokale media brengt alleen maar goed nieuws en over de dood wordt niet gesproken (NPO radio 1, 2016).

4. Zoek zelf naar 1 innovatieve of creatieve woonvorm voor ouderen in binnen- of buitenland. (portfolio). Onderstaande link kan wat helpen, maar je mag zelf uiteraard ook op zoek.

Landgoed Rijckholt is een landgoed waar diverse mogelijkheden om te wonen worden aangeboden. Het is een landgoed met daarop meerdere kleine huizen die in een natuurrijke omgeving staan. Men huurt hun eigen huis. Er zijn verschillende woonmogelijkheden. Zelfstandig wonen, wonen voor senioren in een sociale omgeving, kleinschalig wonen met dementie en kleinschalig wonen voor ouderen. Het landgoed straalt een dorp uit waar ook veel activiteiten worden georganiseerd voor bewoners. Men kan zelf kiezen in wat voor woning ze willen wonen. Er is altijd zorg aanwezig op het landgoed, dat na indicatie op het juiste level wordt geleverd. Een groot voordeel van wonen op dit landgoed is dat men in een bosrijke omgeving is. Ook kan men schuiven binnen de verschillende woningen. Als je eerst zelfstandig kan wonen met je man, maar na zijn overlijden toch kleinschalig wil gaan wonen dan kan dat (Landgoed Rijckholt, z.d.).