Ouderenmishandeling
College van Dianne van de Berg
P2: Week 2 - Woensdag 14 november 2018
Ouderenmishandeling
Wat is huiselijk geweld?
Huiselijk geweld en misbruik is geweld dat in de privésfeer
plaatsvindt, gepleegd door partners, ouders, kinderen, andere
familieleden en huisvrienden.
De term 'geweld in afhankelijkheidssituaties' wordt steeds vaker
gehanteerd.
Vormen van huiselijk geweld
- (Ex)partnergeweld
- Kindermishandeling
- Ouderenmishandeling
- Eergerelateerd geweld en huwelijksdwang
- Genitale verminking
- Mishandeling van ouders door hun kind(eren)
Wat is ouderenmishandeling?
Als het handelen of het nalaten van handelen ten
opzichte van een oudere persoon (65+)
door al degenen die in een persoonlijke of een
professionele relatie met de oudere staan,
waardoor de oudere persoon (herhaaldelijk)
lichamelijke en/of psychische en/of materiële
schade lijdt of vermoedelijk lijden zal
waarbij er aan de kant van de oudere sprake is van
gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid.
Omvang ouderenmishandeling
Zelfstandig wonende ouderen 5,6% (ongeveer 1 op 20).
Verschijningsvormen
- Lichamelijke mishandeling 38%
- Psychische mishandeling, waaronder schending van rechten 69%
- Seksueel misbruik 1%
- Financiële en materiële uitbuiting 39%
- Geestelijke of lichamelijke verwaarlozing 9%
Meer risico door
- Toenemende afhankelijkheid
- Sociaal isolement
- Overbelasting (mantel)zorger
- Persoonlijke problemen van de dader/pleger
- Slechte inkomenssituatie
Signalen van ouderenmishandeling
Lichamelijke mishandeling
Blauwe plekken, snij-, schaaf- of brandwonden,
zwellingen, striemen, apathie, versuffing.
Psychische mishandeling
Onverklaarbare angst, woede , verdriet, verwardheid,
schuchterheid, weinig reactie, wantrouwen, slaap- en
/of eetproblemen, deuren op slot, geen privacy, geen
zelfbeschikking, geen toegang van vrienden of
bekenden.
Seksueel misbruik
Beschadigingen of irritaties aan genitaliën of anus,
bloedvlekken in kleding of beddengoed, moeite met
zitten of lopen, geslachtsziekten, hevige onrust bij het
(ont-)kleden of wassen, veelvuldig seksueel getinte
gesprekken voeren.
Financiële en materiële uitbuiting
Onverklaarbare geldopnames van de bank,
verdwijnen waardevolle spullen uit huis,
onverklaarbaar tekort aan geld, ontstaan schulden,
huurachterstand, grote belangstelling van familie
voor geld en bezittingen, weigeren van informatie
over financiële situatie.
Geestelijke of lichamelijke verwaarlozing
Ondervoeding, uitdroging, vervuiling van
zichzelf/kleding/huis, onvoldoende eten en drinken
in huis, lichamelijke achteruitgang, depressie,
frustratie, apathie, verdriet en wanhoop.
Wat maakt signaleren zo moeilijk?
- Verborgen problematiek
- Gebrek aan kennis
- Te grote betrokkenheid hulpverlener
- Onvoldoende openstaan voor de realiteit van ouderenmishandeling
- Waarden en normen signaleren
- Onduidelijke signalen
- Loyaliteitsgevoelens t.o.v. pleger
Ontspoorde zorg
Wat is ontspoorde mantelzorg?
Bij ontspoorde mantelzorg overschrijdt de mantelzorger de
grens van goede zorg. Door overbelasting, onmacht,
onkunde of onwetendheid. Goede zorg slaat sluipenderwijs
om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of
compassiemoeheid. Een kenmerk van ontspoorde
mantelzorg is het ontbreken van opzet.
De 5 verplichte stappen van de meldcode
huiselijk geweld en kindermishandeling:
- In kaart brengen van signalen
- Overleggen met collega en eventueel raadplegen Veilig Thuis of letselduidingdeskundige
- Gesprek met cliënt
- Wegen van het geweld of de kindermishandeling, bij twijfel altijd Veilig Thuis raadplegen
- Beslissen: hulp organiseren of melden
Veilige zorgrelatie
Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg. Per 2016 van kracht.
Meldplicht van geweld in de zorgrelatie bij
Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).
Interventies
Interventies gericht op ouderen
- Vermindering isolement.
- Gericht onderzoek depressie, dementie, gehoor, visus.
- Verhogen gevoel van veiligheid.
- Werk samen met andere professionals.
Interventies gericht op pleger
- Informatie ziektebeeld.
- Lotgenotencontact mantelzorgers (bv. Alzheimer café of NAH café).
- Inzetten sociaal netwerk.
- Inzetten respijtzorg.
- Inzetten professionele zorg.
- Onderzoek onderliggende
problematiek (b.v. verslaving of schulden).
Websites