Het verouderingsproces
College van Martin van Gennep
P1: Week 2 - Woensdag 5 september 2018
Veroudering: een kwestie van evenwicht
Gerontologie = leer van het ouder worden
Geriatrie = medisch specialisme dat zich bezighoudt met het onderzoek, de diagnose en behandeling van ouderdomsziekten
Gerontologie
- Demografie: hoe verhoudt de bevolking zich ten opzichte van ouderen
- Biologisch fysiologisch: verandering in het lijf, de mobiliteit, lichamelijk
- Psychologisch: wat gebeurt er met het geheugen, trager
- Sociaal: hoe denken wij over ouderen, het beeld, wat doen we ermee, bejaardentehuis, leeftijd pensioen
Wat is verouderen
- Levende materie: bij alle levende materie aanwezig
- Universeel (bij alle individuen populatie): over de hele wereld
- Intrinsiek, volstrekt zich altijd
- Progressief
- Irreversibel: niet omkeerbaar, je kunt niet jonger worden
- Aflopend
Theorieën
- Genetisch: onderdeel van ons DNA om ouder te worden
- Stochastisch: 3 theorieën à blootstaan aan invloeden van buitenaf
- Orgaan
- Overig Hayflick
- Vrije radicalen theorie: zuurstof, radicaalschade
- Telomeren theorie: beschermen uiteinde chromosoom, steeds meer beschadiging
Verouderen
- Wat is nu waar?
- Interne, externe, ziekte factoren
- Kunnen wij zelf invloed uitoefenen op hoe we oud worden: interne niet, maar externe wel als die er zijn
Beïnvloedbaar
- VO2 max (uithoudingsvermogen)
- Kracht
- Hmv
- Amv
- Reactiesnelheid
- Balans
Niet beïnvloedbaar
- Haar
- Hf max wordt minder
Typische geriatrische problemen
- Multipele pathologieën
- Cascade breakdown
- Verminderde homeostase
- Verminderde spieren
- Verminderde adaptatie en belastbaarheid
- Verminderde reservecapaciteit
- Veranderingen in cellen, weefsels en organen
- Daling VO2 max (uithoudingsvermogen)
- Verminderde functie hart en vaten
- Verminderde longfunctie
- Verminderde temperatuur regulatie
- Achteruitgang CZS
- Somato psychosociale verwevenheid
- Andere presentatie van ziekten
- Trage reconvalescentie
- Vele complicaties
- Gewijzigde farmacokinetiek
- Leeftijd specifieke beelden
Homeostase
- Homeostase is een onophoudelijk streven naar het herstellen van een beweeglijk evenwicht van het lichaam met als doel het leven te behouden in wisselende omstandigheden
- Het bereiken van een evenwichtige samenstelling van het milieu binnen de membraan (is ook huid), hetgeen het systeem in staat stelt om de dagelijkse activiteiten voort te zetten
- Totaal van alle autoregutlatieprocessen en de afstemming van de processen op elkaar
- Vindt plaats tussen systemen en niveau's
- Homeostase en home stats
- Door toenemende wanorde binnen menselijke regelsystemen: kwetsbaar, wankel, verstoord
- Veroudering tast de harmonisatie tussen alle subsystemen aan, alsook de reserve capaciteit van de subsystemen (kwetsbaar)
- Ziekte verstoord in eerste instantie de harmonisatie
- Streven kan gezien worden als falen van de homeostase
- Bij veroudering bescherming van de homeostase d.m.v. zorg
- Streven van het lichaam om in evenwicht te blijven
- Verhoudingen, cellen, PH, eiwitten, autoregulatie
- Bij ziekte verstoord, bij chronische ziekte nieuw evenwicht vinden
- Reservecapaciteit: jonge leeftijd nog veel reserve, uithoudingsvermogen, kracht, wordt steeds minder tot basale niveau (nog genoeg om te kunnen leven)
Spieren afname, veranderingen in spieren door veroudering
- Post mitotische cel: niet meer delen, na beschadiging houdt het op
- Aantal en grootte wordt minder
- Energievoorziening is minder (ATP)
- Zenuwen naar spieren geleiden minder snel
- Type 1 vezels (snelle) wordt minder
- Alles neemt af, maar trainen is wel mogelijk
Daling VO2 max (uithoudingsvermogen) tijdens veroudering
- Maximumcapaciteit: hartfrequentie gaat achteruit
- Adaptatievermogen
- Uithoudingsvermogen kun je trainen
- VO2=hf x sv x (avO2)
Hart en vaten
- Hf 220 - leeftijd
- Sneller hoge bloeddruk
- Minder bloed en andere verdeling
- Weerstand vaten minder
- Aorta boog sensoren, regeling druk in aorta neemt af
- Minder reactie op belasting
- Duurt langer voordat hart max bereikt
- Pacemaker cellen
Longen en thorax
- Mindere opname zuurstof
- Thorax (borstkas) minder expansie, dus mindere capaciteit
- Longventilatie, diffusie en longcirculatie
- Membranen alveoli en capilairen dikker
- Longvolume minder door afname cellen
Temperatuur regulatie
- Hypothalamus minder gevoelig voor feedback
- Hier centrum voor temperatuur regulatie
- Reactie op intrinsieke en extrinsieke temperatuurverandering is niet goed. Herstel periode is groter
CZS (Centraal zenuwstelsel)
- Minder neuronen, minder werkzaam
- Amyloid
- Degeneratie hypocampus
- Minder neurotransmitter (dopamine)
- Mindere geleidingssnelheid (achterstreng)
Diversen
- Botten
- Zintuigen
- Bindweefsel
- Inwendige organen
- Meer ziektes
- Veel complicaties
- Sommige dingen wel beïnvloedbaar, maar veel ook niet